انتشارات نهادایران/ کتاب «شیعه شناخت» به قلم استاد علی دژاکام
کتاب «شیعه شناخت» مجموعه‌ای از مطالب فراگیر در قالب یک مجلد کتاب با رویکرد گزارش ماهیت تشیع به لحاظ اعتقادی، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و
اخلاقی مستند و معتبر است. مجموعه‌ای که بدون هیچگونه سوگیری، موقعیت و مواضع شیعه را به جوانان و عامه مردم به ویژه طیف غیرشیعی و حتی غیرمسلمان که به شناخت جریان فکری شیعه علاقمند است، می‌شناساند.
كتاب حاضر با خوشه‌چيني از خرمن انديشه‌هاي عالمان شيعي و اهل سنت و با استناد به منابع معتبر شیعه و اهل سنت مي‌كوشد شيعه دوازده امامي را با رويكردي تاريخي و كلامي و با روشی توصیفی، گزارشي از مفهوم‌شناسی، تاريخ، عقايد، ويژگي‌ها، ميراث علمي و اخلاقيات شيعه ارائه دهد؛ تا جوانان، بخصوص دانشجویان طالب شناخت مذهب شیعه، شناختی هر چند به اجمال، ولیً مستدل، مستند و تقریبا جامع به دست آورند؛ و بتوانند کام خود را شیرین کرده و عطش دانایی خویش را تا حدودی فرو بنشانند. مخاطبان در صورت تمایل می‌توانند در هر موضوعی به کتابها و پژوهش‌های مستقل و مفصل مراجعه کرده و استفاده نمایند.
كتاب در پنج بخش و پانزده فصل تنظیم شده است. بخش اول با عنوان «تاريخ شيعه» پس از مفهوم‌شناسي شيعه، خاستگاه تاريخي شيعه را به بحث گذاشته است. پس از آن با نقل نظريات گوناگون، نظريه‌اي را برگزیده است که معتقد است پيدايش مفهوم و اصطالح شيعه به زمان و زبان پيامبر اكرم(ص)بازمي‌گردد. این پژوهش با ذكر مستندات، این نظریه را تقويت مي‌كند و نظريات رقيب را نيز در چارچوب تحليل نظريه مختار ميپذيرد. سپس مي‌كوشد فرايند تكامل شيعه را در طول 250 سال با محوريت امامان شيعه بررسي كرده و مناسبات شيعه با حكومت‌ها و جريانات منشعب از شيعه را بازگو نموده و به فراز و فرودهاي شيعه بپردازد و به اجمال آنچه را كه بر شيعه رفته را بنماياند و در ادامه نگاهي اجمالي دارد به زيستنامه چهارده معصوم(ع) و حكومتهايي كه به اسم شيعه در طول تاريخ حكومت كردهاند.
بخش دوم با عنوان «عقايد شيعه» پس از تبيين معناي «عقيده» ابتدا اصل «توحيد» كه اصل مشترك همه اديان و مذاهب است را به بحث گذاشته و مي‌كوشد «توحيد ذاتي»، «توحيد صفاتي»، «توحيد افعالي» و «توحيد عبادي» را در نظام معرفتي شيعه به اجمال تبيين كند و نقش «توحيد» در زندگي را
یادآوری کند. در این بخش عدل الهي به عنوان اصلي از اصول پنجگانه «شيعه» ذيل توحيد مورد بحث قرار گرفته و رابطه آن با شرور، هدايت بشر و عذاب‌هاي
اخروي تبيين شده است. «نبوت» دومين اصل اعتقادي است كه پس از اصل توحيد در اين بخش به بحث گذاشته شده است. در اين بخش تلاش شده تا استدلال‌هاي عقلي بر ضرورت حضور انبياء در جامعه بشري ارائه شود و فرايند تكاملي اديان و انبياء در يك خط طولي تبيين شود و راز خاتميت بازگو گردد و حضرت محمد(ص) به عنوان خاتم پيامبران، مطرح و بر معجزه ايشان، يعني قرآن كريم به عنوان «وحي الهي» استدلال شود و از «وحياني بودن قرآن» در مقابل تجربه عرفاني دفاع گردد و امامت نيز به عنوان اصلي از اصول پنجگانه شيعه و فصل ممیز ششعه از اهل سنت ذيل اصل «نبوت» مورد بحث و بررسي قرار گرفته و ضمن استدلال بر لزوم امامت پس از پيامبراكرم، بر امامت و خلافت علي(ع) و فرزندان ايشان پس از پيامبراكرم بر اساس قرآن و منابع روايي شيعه و اهل سنت استدلال شده است. «معاد» به عنوان اصل سوم اعتقادي پس از «نبوت» در اين بخش با استناد به آيات قرآن كريم و روايات معصومين(ع) مورد بحث و استدالل قرار گرفته است. بحث از «فروع دين» از ديگر موضوعات بخش «عقايد شيعه» است كه پس از «اصول عقايد» مطرح شده است. نماز، روزه، حج، جهاد، امر به معروف، نهي از منكر، خمس، زكات، تولي و تبري از بحث‌هاي مربوط به اين بخش است كه در نظام فكري شيعه مورد بحث قرار گرفته و به تفاوت‌هاي نگاه شيعه به اين مباحث اشاره رفته است. در بخش سوم با عنوان «اخلاقيات» به برخي از بايسته‌ها و نبايسته‌هاي اخلاقي به عنوان بخش مهمي از دين و مذهب شیعه پرداخته شده و جايگاه و اهميت اخلاق در اسلام و مذهب تشيع تبيين شده است. قرآن و سنت به عنوان منابع معرفتي اصلي مذهب تشيع، جوامع حديثي و كتب اربعه شيعه از مباحث بخش چهارم است كه با عنوان «منابع و میراث علمي شيعه» طرح شده است. بخش پنجم و نهايي كتاب تحت عنوان «امتيازات و اختصاصات شيعه» به امتيازات و اختصاصات مذهب تشيع پرداخته و مباحثي چون عقلگرايي، توسل، تقیه، بداء، رجعت، شفاعت، زيارت قبور، سوگواري، عيدها و وحدت بین مسلمانان پرداخته است.
کتاب «شیعه شناخت» توسط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور به چاپ رسیده است.
