دکتر جلیلی در نهمین همایش سالانه: در نگاه به مسائل کشور، با نگاه بدهکارانه، باید طلبکار باشیم.

دکتر رسول جلیلی؛ رئیس دانشگاه صنعتی شریف، در نهمین هم‌اندیشی سالانه اساتید و دانشجویان ایرانی خارج از کشور که به همت نهاد نمایندگی رهبری در امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور برگزار شد به ایراد سخنرانی پرداخت.

دکتر جلیلی در ابتدا ضمن خوشامدگویی به میهمانان و حاضرین در جلسه، صحبت های خود را اینگونه آغاز کرد:

به کشور خوش آمدید به شریف خوش آمدید. شریف امروز با شریف تابستان  1401  یک مقدار متفاوت است. هم توسط دشمنان تلاش شد زده شود هم توسط بعضی از دوستان،  ولی نگین انگشتر می‌درخشد و قدر شریف را خانواده‌های ایرانی و فارغ‌التحصیلانش و همه‌ی جاهایی که از فارغ‌التحصیلان شریف متنعم بوده و هستند می‌دانند الحمدالله. یک مقدار لازم هست که رک صحبت بکنم. نخبه و نخبگی یک تعبیر عام هست و یک تعبیر خاص پیدا کرده.  تعبیر عامش این است که بخش خوبی از جامعه یک میزان از نخبگی رو در زوایای مختلف دارند ولی تاسیس بنیاد نخبگان و قبلش اطلاق المپیادی و مدال‌آور، این‌ها باعث شد که ما یک دسته‌ای از جامعه‌ی نخبگی‌مان رو  با دقت یا با کم‌دقتی جدا بکنیم و آنچه که مدنظر من هست اینهست که توقع بار آوردیم. همه‌ی دوستان حاضر در این جمع، در مدارس خوبی درس خواندن،  در دانشگاه‌های خوبی درس خواندن و الان مدارج عالی را طی کرده و طی می‌کنند  و دارند. بر این اساس در جمع خانوادگی که همه از یک شرایط  نسبتا یکسانی برخوردار هستند  میشود درون خانوادگی بعضی از حرفها را رک‌تر زد. در رسانه نمیشود این حرفا را زد.  ولی می‌خواهم  عرض کنم که آیا نخبه باید طلبکار باشد یا بدهکار؟ و من امروز می‌خوام عرض بکنم که در این جمع باید همه‌مان احساس کنیم که بدهکاریم. نگاه بدهکارانه به یک موضوع، به یک مسئله، به خانواده، به دانشگاهی که در آن  درس خواندیم، به مدرسه‌ای که در آن درس خواندیم و به کشوری که در آن درس خواندیم نگاه ما را عوض می‌کند و من امروز می‌خوام خواهش کنم که همه‌مان از خودم تا همه‌ی شماها با نگاه بدهکارانه، طلبکار باشیم. یعنی طلبکار باشیم که باید به ما مسئله  بدهید  که ما بدهکارِ  حلش باشیم. این درمان بسیاری از مسایل جامعه است. ما در شریف ادعا داریم که بدهکار حل مسایل پیچیده‌ی جامعه هستیم. مسئله‌ی فناورانه، مساله‌ی بنیادین، مسئله رقابت در لبه‌ی علم، مسایل روانشناختی، جامعه شناختی، مساله‌ی سیاست‌گذاری، مساله‌ی حکمرانی، هر مسئله‌ای که بخواهید دارد و داشتن مسئله به معنای فرصت حل آن است. این دانشکده‌هایی که دور این ساختمان هستند و این پردیس شمالی شریف که ساخته شده اگر حل مسئله نکنند، فقط باری است روی بودجه‌ی عمومی دولت و باری بر دوش این مردم. بر این اساس بنده خودم را بدهکار می‌دانم که در جمع شما و دانشجویانی که مرتب با ایشان در ارتباط هستم بگویم که حواستان باشد، این طرشتی‌ها در این منطقه انتظار دارند که مسائل‌شان را ما حل کنیم، شریف حل کند، نه اینکه خودشان حل کنند و ما بیایم اینجا خوش آب و هوایی را حس کنیم. اون‌ها باید با کاری که ما می‌کنیم راضی باشند. اگر این جابه‌جایی را  در ذهنمان انجام بدهیم میتوانیم این کار را بکنیم که متاسفانه در ذهن ورودی‌های هیجده ساله شریف و تهران و امیرکبیر و دیگر دانشگاه‌ها اینگونه نیست. مساله همین است که الان استپ کرده‌ایم. بنده بازدید از خوابگاه بودم خوابگاهی که خَیّر عزیز ما آقای مصلی‌نژاد بازسازی کردند بسیار خوابگاه خوبی است، خوابگاهی در سطح بین‌المللی است، خوابگاهش سالن  بدنسازی دارد. ولی بچه‌ها می‌گویند که درجه حرارت کم است! می‌گویم درجه حرارت اتاق شما که از اتاق بنده بیشتر است ولی بچه‌ها چون با یک «هندوانه‌ی زیر بغل» وارد دانشگاه شدند حس می‌کنند که در اتاق‌شان در زمستان باید با لباس زیر زندگی کنند در صورتی که هیچ جای دنیا قرار نیست که کسی در اتاق خوابگاهش با لباس زیر زندگی بکند. این همان بحث طلبکاری است و ما باید این طلبکاری را خوب تفسیر بکنیم که ما طلبکاریم که بدهکار باشیم. به این جهت عزیزان، می‌خواهم عرض بکنم که فرصت ساخت بسیار فراهم ‌است. روزی که من دانشجوی دکترا بودم آرزو داشتم که همان دوره‌ی دکترای خارج از کشور بنده را، شریف می‌داشت که  فوق لیسانسم را در آن خوانده بودم ولی  الحمدالله الان خیلی زیرساخت‌ها نسبت به دو دهه سه دهه‌ی قبل فراهم‌تر است. مهمترین زیرساخت این است که ارجاع مساله به دانشگاه‌های طراز اول کشور و امثال این دانشگاه به شدت فراهم است یعنی ما مسئله برای ساختن، خیلی خوب داریم. ارتباط با صنعت خیلی خوبی شکل گرفته یعنی ما تقریبا معادل بودجه‌ی عمومی‌مان، پروژه ارتباط صنعت داریم. این عدد خیلی کم است برای ما، ما ده برابرش را نیاز داریم تا بتوانیم بگوییم که پول دولت را نمی‌خواهیم. به مرور انشاالله تا ده سال آینده، شریف به دولت خواهد گفت که ما پول دولت را نمی‌خواهیم و خودمان پول درمی‌آوریم و این اگر بخواهد اتفاق بیفتد، در این جلسه باید زیرساخت ذهنی‌اش فراهم شود. بعضی از شما تشریف می‌آورید ما خدمت‌تان خواهیم بود. از الان بدانید که با انجام کار سختی مواجه هستیم ولی انجام کار سخت افتخار دارد. کار راحت را خیلی‌ها می‌توانند انجام دهند. ما زیرساخت اصلی که اینجا داریم که برای همه‌ی شما جزو اولیه‌ها هست اعتماد خانواده‌ها در فرستادن بهترین و مستعدترین بچه‌هایشان به دانشگاه شریف است. هر میزان از این‌ها مهاجرت نکنند که الحمدالله درصد زیادشان می‌مانند.  درست است که خیلی علیه شریف می‌تازند که شریف همه را به خارج از کشور می‌فرستد ولی جالب است بدانید -حالا آقای صلواتی در ادامه برنامه خواهند گفت-یک آمار وجود دارد که کسانی که هر سه مقطع تحصیلی‌شان را در شریف بودند، بیش از نود درصد داخل کشور هستند. البته هستند کسانی هم که از  روزی که متولد می‌شوند در شناسنامه‌شان نوشته شده که باید بروی شریف که از آنجا بروی آکسفورد، بروی هاروارد ولی آن بخشی که می‌مانند اینقدر نقش ایفا می‌کنند که نقش شریف  را در همه‌ی صنایع فناوری‌ها و امثالهم پدیدار می‌کنند. مهم این است که ما یک عده داشته باشیم که آن عده خیلی عمیق باشند خیلی «عمیق‌کار» باشند و همین عمیق بودن را بهانه کنم وعرض کنم که جذب هیات علمی دردانشگاه‌های برتر کشور سخت شده. این سخت شدن خوب است یعنی رقابت سخت‌تر شده بر این اساس یک مقدار در دوران تحصیل یا بعد از تحصیل،پسا دکترا یا  اگر کار صنعتی می‌کنید و بعدا قصد دارید که درخواست  بدهید که ما خدمت‌تان باشیم رزومه را مستمرا قوی نگه دارید. شریف یک حاشیه زده بر جذب و بر ارتقایش، و آن هم این است که پنجره‌ی پنج ساله‌ی اخیر را  می‌سنجد. این در هیچ دانشگاهی نیست. خیلی سختگیرانه است ولی برای اینکه دانشگاه کشور را برتر نگه داریم این کار خوبیست. اگر کسی پنج سال قبل خوب بوده الان در شریف، خوبِ علمی قلمداد نمی‌شود. دور شریف یک ناحیه نوآوری شریف شکل گرفته. الان ششصد شرکت دانش بنیان در آن هست. من چند بار بازدید داشتم، در سوله‌ای که چهل پنجاه سال قبل در اینجا در آن کارتن می‌ساختند، الان کیت تشخیص سرطان می‌سازند.  شریف یک دانشگاه صنعتی است ولی دورش، زیست فناوری به شدت رشد کرده و این تلفیق بین علوم پزشکی‌ها و مهندسی‌هاست و  الحمدلله خیلی مبارک است و به این جهت آینده‌ی شریف انشالله ترکیب مهندسی علوم پایه خواهد بود به اضافه‌ی زیست فناوری و علوم انسانی با شروع از مدیریت و اقتصاد و حرکت به سمت حکمرانی،  حقوق، جامعه‌شناسی و سیاست‌گذاری انشالله. امیدوار هستم که همه کمک کنیم که دانشگاه‌داری آینده را که حتما باید متفاوت با قبل باشد و دانشگاه‌های آینده‌ی اصلی کشور را بتوانیم با یک تحولی در دانشگاه‌ها که ما مقدماتش را شروع کردیم انشالله در خدمت‌تان باشیم. متشکرم از اینکه تشریف آوردید و عذرخواهم از اینکه مصدع بودم.