روزمان را با دعا آغاز کنیم/ صحیفه سجادیه با ترجمه و توضیح سید محمد مرتضوی-فراز دوم از نیایش سوم
نیایش آن حضرت (علیه السلام) است در ورود به حاملان عرش و بر همۀ فرشتگان مقرّب
(14) وَ الَّذِي بِصَوْتِ زَجْرِهِ يُسْمَعُ زَجَلُ الرُّعُودِ، وَ إِذَا سَبَحَتْ بِهِ حَفِيفَةُ السَّحَابِ الْتَمَعَتْ صَوَاعِقُ الْبُرُوقِ.
(14) [و بر آن فرشته] که با صدای جنبش‌آورش غرش رعد به گوش میرسد و آن گاه که ابرها را شناور کند، برق صاعقه‌ها می‌درخشد.
(15) وَ مُشَيِّعِي الثَّلْجِ وَ الْبَرَدِ، وَ الْهَابِطِينَ مَعَ قَطْرِ الْمَطَرِ إِذَا نَزَلَ، وَ الْقُوَّامِ عَلَى خَزَائِنِ الرِّيَاحِ، وَ الْمُوَكَّلِينَ بِالْجِبَالِ فَلاَ تَزُولُ
(15) و [بر فرشتگانی که] برف و تگرگ را بدرقه می‌کنند و آنان که همراه با قطرات باران فرود میآیند. و بر آنان که بر گنجینههای باد نگهبانند و آنان که بر کوه‌ها گماشته شده‌اند تا از جای نلغزند.
(16) وَ الَّذِينَ عَرَّفْتَهُمْ مَثَاقِيلَ الْمِيَاهِ، وَ كَيْلَ مَا تَحْوِيهِ لَوَاعِجُ الْأَمْطَارِ وَ عَوَالِجُهَا
(16) و [بر] فرشتگان که میزان آبها و اندازۀ بارانهای تند و متراکم را به آنها آموختهای.
(17) وَ رُسُلِكَ مِنَ الْمَلاَئِكَةِ إِلَى أَهْلِ الْأَرْضِ بِمَكْرُوهِ مَا يَنْزِلُ مِنَ الْبَلاَءِ وَ مَحْبُوبِ الرَّخَاءِ
(17) و [فرشتگانی که برای نزول] بلایی ناگوار و [یا] آسایشی گوارا به سوی زمینیان فرستاده می‌شوند.
(18) وَ السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ، وَ الْحَفَظَةِ الْكِرَامِ الْكَاتِبِينَ، وَ مَلَكِ الْمَوْتِ وَ أَعْوَانِهِ، وَ مُنْكَرٍ وَ نَكِيرٍ، وَ رُومَانَ فَتَّانِ الْقُبُورِ، وَ الطَّائِفِينَ بِالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ، وَ مَالِكٍ، وَ الْخَزَنَةِ، وَ رِضْوَانَ، وَ سَدَنَةِ الْجِنَانِ.
(18) و بر فرشتگان گرامی و پاکیزۀ وحی و آن فرشتگان بزرگوار که با حفظ امانت، اعمال بندگان را می‌نویسند و فرشتۀ مرگ و یارانش و نکیر و منکر و «رومان» که به قبرها سرکشی می‌کند و مردگان را می‌آزماید و بر فرشتگان طواف کنندۀ «بیت معمور» و «مالک» و نگهبانان دوزخ و «رضوان» و خدمتگزاران بهشت.
(19) وَ الَّذِينَ لاَ يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ، وَ يَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ
(19) و [فرشتگانی] که از فرمان خدا سرپیچی نمی‌کنند و آنچه دستور داده می‌شود، به جای می‌آورند،
(20) وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ
(20) و آنان که بر اهل بهشت می‌گویند: «درود بر شما که به واسطۀ شکیبایی‌تان چنین پایان نیکویی نصیب‌تان شد».
(21) وَ الزَّبَانِيَةِ الَّذِينَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ ابْتَدَرُوهُ سِرَاعاً، وَ لَمْ يُنْظِرُوهُ.
(21) و بر ملائکۀ دوزخ که چون به آنان گفته شود: «[گنه‌کاران را] بگیرید و ببندید و به دوزخ افکنید»، بی‌درنگ و با شتاب [فرمان را] به اجرا در می‌آورند،
(22) وَ مَنْ أَوْهَمْنَا ذِكْرَهُ، وَ لَمْ نَعْلَمْ مَكَانَهُ مِنْكَ، و بِأَيِّ أَمْرٍ وَكَّلْتَهُ.
(22) و فرشتگانی که نام آنها را نیاوردیم و جایگاهشان را نزد تو ندانستیم که به چه کاری مأمورند،
(23) وَ سُكَّانِ الْهَوَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ الْمَاءِ وَ مَنْ مِنْهُمْ عَلَى الْخَلْقِ
(23) و بر فرشتگان ساکن فضا و زمین و آب و آنان که به کار آفریدگان گماردهای،
(24) فَصَلِّ عَلَيْهِمْ يَومَ يَأْتِي كُلُّ نَفْسٍ مَعَهَا سَائِقٌ وَ شَهِيدٌ
(24) پس بر همۀ آنان درود فرست، روزی که هر کس [با دو فرشتهای که یکی] او را می‌کشد و [دیگری بر اعمال] او گواه است، به صحنۀ محشر وارد می‌شود،
(25) وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ صَلاَةً تَزِيدُهُمْ كَرَامَةً عَلَى كَرَامَتِهِمْ وَ طَهَارَةً عَلَى طَهَارَتِهِمْ
(25) و بر آنان چنان درودی فرست که کرامتی بر کرامتشان و پاکی‌ای بر پاکیشان بیفزاید.
(26) اللَّهُمَّ وَ إِذَا صَلَّيْتَ عَلَى مَلاَئِكَتِكَ وَ رُسُلِكَ وَ بَلَّغْتَهُمْ صَلاَتَنَا عَلَيْهِمْ فَصَلِّ عَلَيْنَا بِمَا فَتَحْتَ لَنَا مِنْ حُسْنِ الْقَوْلِ فِيهِمْ، إِنَّكَ جَوَادٌ كَرِيمٌ.
(26) بارالها! پس چون بر فرشتگان و فرستادگانت درود فرستادی، و درود ما را [هم] به آنان رساندی، پس بر ما [نیز] درود فرست به خاطر آنکه زبان ما را به گفتار نیک دربارۀ آنان گشودی، حقا که تو بخشندۀ بزرگواری.
در مورد بند 16:
در تفكر اسلامي قانون علّيت يكي از اصول مسلم و شناخته شده است؛ به طوري كه هيچ رخدادي بيرون از حوزۀ اين قانون صورت نمي‌گيرد. خداوند نيز كه علت‌العلل همۀ امور است، افعال خود را از مجاري اسباب و مسببات صورت مي‌دهد؛ اما بايد توجه داشت كه علل و اسباب تنها منحصر به علل شناخته شدۀ مادي و طبيعي نيستند؛ بلكه در وراي آن علت‌هاي بي‌شماري وجود دارند كه در افق شناخت ما قرار نمي‌گيرند، از این جمله اند اعمال و حركات فرشتگان كه خود مجريان فرمان‌ها و دستورهای خداوند هستند و در برخي مواقع در آموزه‌هاي ديني بدان‌ها اشاراتي رفته است. از همين‌رو اين فراز از دعاي امام سجاد(ع) ناظر به همين مقوله است. زيرا امام (علیه السلام) به حسب دانش خدادادي و فراگير خود به آثار بسياري از علل آگاهي دارد كه از دسترسي علوم انسان بيرون است.
اشارات نیایش سوم:
فرشتگان که موجوداتی فرامادی و آسمانی هستند، در همۀ ادیان الهی در زمرۀ حاملان پیام خداوند سبحان برای پیامبران به شمار می‌روند و جزو کارگزاران حضرت حق برای انجام مأموریت‌های ویژه محسوب می‌شوند. قرآن کریم این مفهوم را با این بیان که ملائکه بال‌هایی دوگانه، سه‌گانه و چهارگانه دارند، تبیین نموده و برای آنها جایگاه ویژه‌ای قائل شده است. همچنین آنها را در صف مقربّان درگاه خداوند معرفی کرده که هیچگاه از فرمان حضرتش شانه خالی نمی‌کنند.
شاید از همین رهگذر است که امام سجاد(ع) درود و سلام خداوندی را برای ملائکه مسألت کرده‌اند. امام سجاد(ع) به عنوان امام معصوم بر مسائلی از این دست بصیر و بینا است. از این رو در این نیایش توجه مؤمنان را به این مقوله معطوف کرده‌اند.
