کرونا و جذب دانشجویان بین‌المللی | نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور دانشجویان ایرانی خارج از کشور

باتوجه به همه‌گیری ویروس کرونا و در پی آن تعطیلی دانشگاه‌ها و مختل‌شدن فرآیند جذب دانشجویان خارجی، راه‌حل آشکار، تقویت راه‌های ارتباطی آنلاین است.

با شیوع ویروس کرونا تقریبا تمام آموزش‌های حضوری به آموزش‌های آنلاین تبدیل شدند و دانشگاه‌ها و دانشكده‌ها در سراسر دنیا تمام توان و تمرکز خود را بر مکانیزم‌های گذار به آموزش آنلاین گذاشته‌اند. در این میان یکی از اساسی‌ترین زمینه‌هایی که به سرعت در حال تغییر و تحول است؛ جذب دانشجویان خارجی است. هنوز هیچ کشوری به طور قطع مطمئن نیست که آموزش‌های حضوری در چه زمانی امکان‌پذیر است اما دانشگاه‌ها و بسیاری از کشورهای دنیا، با توجه به منافعی که صرفا فراتر از منافع اقتصادی است، به طور کلی مایل به پذیرش دانشجویان بین‌المللی هستند زیرا می‌دانند که اتصال به جامعه جهانی برای توسعه پایدار دانشگاه‌ها و جامعه آن‌ها ضروری است.

با توجه به اینکه تقریباً تمام کشورهای بزرگ مرزهای ملی خود را به‌ روی دانشجویان بین‌المللی جدید بسته‌اند و از سوی دیگر و به دلیل تبعات منفی ناشی از ویروس کرونا، دانشجویان بین‌المللی نسبت به گذشته به دلیل مسائلی همچون ازدست‌دادن فرصت‌های شغلی پاره‌وقت در کنار تحصیلاتشان، رفاه کمتری را تجربه می‌کنند؛ بنابراین بسیاری از دانشگاه‌ها و کشورهای دنیا درپی یافتن راه‌حل‌هایی برای پاسخگویی به چالش‌های ایجادشده در فرآیند جذب دانشجویان خارجی هستند.

در زیر برخی از چالش‌های ایجاد شده در فرآیند جذب دانشجویان خارجی و استراتژی‌هایی که کشورهای مختلف برای پاسخگویی به این چالش‌ها مدنظر قرارداده‌اند، بررسی می‌شود:

باتوجه به تعطیل‌شدن کلاس‌های آموزشی و مختل‌شدن فرآیند جذب دانشجویان خارجی، راه‌حل آشکار برای پاسخگویی به این چالش، تقویت راه‌های ارتباطی آنلاین بود. به همین منظور کلاس‌های آموزشی به‌صورت آنلاین برگزار و دروس در بازه‌های زمانی متغیر برای مقابله با اختلاف‌زمانی دانشجویان خارجی - که در کشورهای مختلف دنیا قرار دارند - ارائه شد.

ثبت‌نام دانشجویان به صورت اینترنتی در زمره بازاریابی اینترنتی دسته‌بندی می‌شود؛ به همین‌ سبب این شیوه؛ از جمله اقداماتی است که موسسات آموزشی برای جذب دانشجویان بین‌المللی مدنظر قرارداده‌اند.

برای مثال، با توجه به اینکه در حال حاضر دانشجویان نمی‌توانند به صورت فیزیکی در دانشگاه حضور یابند، بسیاری از دانشگاه‌ها میزبان تورهای مجازی هستند. دانشگاه ماساچوست روزهای استقبال مجازی را برای دانشجویان و خانواده‌هایشان برگزار می‌کند تا در مورد رشته‌های خود و همچنین کارآموزی، فرصت‌های تحقیقاتی و موارد دیگر اطلاعات کسب کنند.

همچنین در بسیاری از دانشگاه‌ها برای حفظ تعامل با دانشجویان، رسانه‌های اجتماعی، ایمیل‌های هدفمند، صفحات وب اختصاصی و ربات‌های متنی مورد استفاده قرارگرفته‌اند.

در برخی از کشورهای کمترتوسعه‌یافته محدودیت در دسترسی به اینترنت‌ و تجهیزات مناسب، باعث تقویت و افزایش نابرابری میان دانشجویان در کشورهای کمترتوسعه‌یافته و کشورهای توسعه‌یافته شده‌است.

همکاری با دولت‌ها، مشاغل و سازمان‌های غیردولتی برای اطمینان و درنظرگرفتن بودجه‌های ویژه برای چنین دانشجویانی، بخشی از راه‌حل‌های درنظرگرفته‌شده برای پاسخگویی به این چالش هستند.

به منظور اطمینان از حضور همه دانشجویان در کلاس‌های آنلاین، برخی دانشگاه‌ها در مناطق مختلف جهان نوع جدیدی از کمک‌های مالی را برای دانشجویان نیازمند درنظر گرفتند. برای مثال دانشگاه بوشازیچی در ترکیه تصمیم گرفت که هزینه اینترنت را به مدت دو ماه برای دانشجویانی که قادر به پرداخت هزینه آن نیستند، پرداخت کند. به طور مشابه، موسسه فناوری رویال ملبورن (RMIT) در استرالیا متعهد شد تا مبلغ هزار دلار به دانشجویان نیازمند کمک مالی بپردازد تا به آنها کمک کند تا هزینه اتصال به اینترنت، نرم افزار، سخت افزار، اشتراک و سایر مواد دیجیتال را بپردازند.

بسیاری از دانشجویان بومی و دانشجویان خارجی به دلایل بسیاری از جمله عضویت در گروه‌های جدید، پرستیژ، شبکه‌های آموزشی و مزایای یادگیری فیزیکی آموزش عالی چهره‌به‌چهره را به آموزش‌های آنلاین ترجیح می‌دهند. همچنین تجربه دانشگاه سنتی ممکن است به طور فزاینده‌ای به افزایش رفاه و درآمد دانشجویانی منجر شود که در دانشگاه‌های سرشناس ثبت‌نام کرده‌اند.

طبق اعلام خدمات مشاوره آموزش پادشاهی انگلستان، اکثر دانشجویان آسیایی و آفریقایی با پذیرش‌هایی از 30 دانشگاه برتر رتبه‌بندی‌شده بریتانیا، مایل بودند که در صورت برگزاری کلاس‌ها به صورت آنلاین، شروع سال تحصیلی خود را تا سال آینده به تاخیر اندازند. برای پاسخگویی به بخشی از این چالش کشورهایی از جمله کانادا و استرالیا ویزای اشتغال پس از تحصیل خود را برای دانشجویان بین‌المللی که دوره‌های خود را به صورت آنلاین شروع می‌کنند، گسترش داده‌اند.

تأثیر ویروس کرونا بر دانشجویان بین‌المللی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. موسسات و کشورهایی که به درآمد دانشجویان بین‌المللی وابسته بوده اند (خصوصا در کشورهای اصلی میزبان دانشجویان بین‌المللی)، در اسرع وقت تلاش خواهند کرد تا دوباره وارد بازار شوند؛ اما از آنجایی که بسیاری از این کشورها و موسسات آموزشی دچار خسارات شدیدی از عدم حضور دانشجویان بین‌المللی در کشورشان شده‌اند، بنابراین بسیاری از آنها در دو راهی افزایش شهریه‌ها خصوصا برای دانشجویان بین‌المللی قرارگرفته‌اند که این امر می‌تواند فرصتی استثنایی را برای کشورهای درحال‌توسعه و موسسات آموزشی فراهم آورد که قادر به ارائه خدمات آموزشی ارزان‌قیمت‌تر به دانشجویان خارجی هستند.

در اسکاتلند در پاسخ به افت احتمالی ثبت‌نام دانشجویان جدید به دلیل مسائل ناشی از ویروس کرونا، اقدامات متعددی انجام شده است.

• تشکیل یک کارگروه موقت با مشارکت نمایندگان دانشگاه‌ها و کالج‌ها به منظور اطمینان از حفظ جایگاه این کشور در جذب دانشجویان بین‌المللی

• تبلیغ این کشور به عنوان مقصدی ایمن برای دانشجویان بین‌المللی از طریق دولت و شبکه‌های اجتماعی.

• همکاری با دولت انگلستان به منظور تهیه یک “بسته ارتباطی” برای اطمینان دادن به دانشجویان بین‌المللی مبنی بر اینکه علی‌رغم مشکلات ناشی از کووید 19 انگلستان مقصدی جذاب و ایمن برای دانشجویان بین‌المللی خواهد بود.

• انتشار مشاوره و اطلاعات برای دانشجویان بین‌المللی.

• تغییر در ویزای دانشجویی و ارائه پیشنهاد کار برای دانشجویان فارغ‌التحصیل از طریق ویزای اشتغال پس از تحصیل؛ به طوری که دانشجویان فارغ‌التحصیل از تابستان 2021 از منافع آن بهره‌برند.

• ایجاد انعطاف در بورسیه‌های سالتیر اسکاتلند و امکان گذراندن بخشی از دوره به صورت آنلاین.

• حمایت از کمیسیون فولبرایت ایالات متحده و انگلیس و برنامه‌های تبادل دانشجویی آن بین ایالات متحده و اسکاتلند.

• در نهایت اجرا “برنامه مشارکت فارغ‌التحصیلان” برای پشتیبانی از پیشرفت اسکاتلند نه تنها به عنوان یک مقصد تحصیلی بلکه به عنوان مکانی برای زندگی، کار و سرمایه‌گذاری؛ از جمله اقدامات متنوعی هستند که دولتمردان اسکاتلند به منظور به حداقل رساندن کاهش ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی جدید، در دستور کار خود قرارداده‌اند.

بزرگترین نگرانی برای جذب دانشجویان خارجی و تیم های استخدامی بین‌المللی؛ مربوط به محدودیت‌های مداوم و اختلال در شرایط سفر و چگونگی تأثیر این اختلالات در برنامه دانشجویان است. برای کشورهایی که بحران کرونا را به صورت شایسته مدیریت نکرده‌اند؛ نگرانی تغییر نگرش دانشجویان – و مقایسه شرایط موجود با شرایط قبل از شیوع ویروس کرونا – وجود دارد.

بر اساس یک نظرسنجی که در مورد اثرات بیماری کووید 19 بر تلاش‌های استخدام و جذب دانشجویان بین‌المللی، از 19 تا 26 مه سال 2020 اجرا شده‌است، 91 درصد از شرکت‌کنندگان نگران تأثیر بیماری همه‌گیر کووید 19 بر تلاش‌های بین‌المللی استخدام خود هستند. 55 درصد اظهار داشتند که نگران هستند که ادامه‌دار شدن محدودیت های سفر باعث شود دانشجویان بین‌المللی برنامه‌های خود را تغییر دهند یا در خانه بمانند. همچنین 36 درصد از مشارکت‌کنندگان نگران این موضوع بودند که نحوه مدیریت کشورها در پاسخگویی به بحران کووید 19 بر نگرش دانشجویان در مورد انتخاب مقصد تحصیلی‌شان اثر گذاشته باشد.

چیزی که مسلم است بحران کووید 19 بر تحرک دانشجویان بین‌المللی در این سال تحصیلی و احتمالاً برای سال‌های آینده تأثیر خواهد گذاشت. مؤسسات آموزش عالی در سراسر جهان در حال انجام اقدامات خلاقانه‌ای هستند تا ضمن برگزاری با کیفیت کلاس‌‌های درس و حفظ دانشجویان بین‌المللی خود که اثرات چشمگیری بر درآمد دانشگاه‌ها و کشورهای اصلی دانشجو پذیر دارند، اثرات منفی ناشی از ویروس کرونا را به حداقل رسانند. مسئله مهم دیگری که بخش آموزش عالی و بین‌الملل موسسات آموزشی در سراسر دنیا را با خطر فروپاشی همراه ساخته است، تحمیل محدودیت‌های مسافرتی بیشتر بر کشورهایی است که با گذشت زمان به طور جدی درگیر این پاندمی شده‌اند که این امر مبادله آموزش عالی بین‌المللی را از طریق کاهش تعداد دانشجویانی که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند و همچنین ورود دانشجویان بین‌المللی و همکاری‌های جهانی با دانشگاه‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

منتشر شده در سایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری