هدف دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه

مشروح صحبت‌های دکتر مهدی صفری؛ معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، در شانزدهمین همایش سالانه اساتید و دانشجویان ایرانی خارج از کشور

بسم الله الرحمن الرحیم

ما در دیپلماسی وزارت خارجه کاری که انجام می‌دهیم، سرفصل کارمان، ارزآوری برای کشور و خودکفایی است. دور زدن تحریم موقت است. ولی مطلب، مطلب خودکفایی در مسائل و مشکلاتی که در کشور داریم. هشت سرفصل داریم که یکی صادرات و دیگری واردات است. حالا سؤال پیش می‌آید که ارزآوری واردات به چه صورت است؟ که ما توضیح لازم را دادیم.  برای شما ذکر کنم، یک نوع داروی خاص مثلا از آلمان بیاوریم، ما تلاش می‌کنیم که منابع ورود این دارو را از کشورهای مختلف پیدا کنیم با همان کیفیت وارد کنیم با قیمت بهتر. دوستان مستحضر هستند اغلب داروها که الان در آلمان یا فرانسه به فروش می‌رسد، اینها همه در چین تولید می‌شود و لیبلی می‌زنند و آن فرمولاسیون مربوطه را به آنها داده‌اند که این کار شکل بگیرد. ما دو سه تا مشکل داشتیم، مشکل موقت وارداتی، که منحصر به چین بود، ما آمدیم با تلاشی که کردیم این را از کشورهای اروپایی و کشورهای مشترک المنافع توانستیم تعداد منابعش را زیاد کنیم، واردات از آنجا در حال شکل گرفتن است و خط تولید هم در بندرعباس ایجاد می‌شود. هجده ماه دیگر در این اِلِمان خودکفا خواهیم شد. اِلِمان هم خیلی سنگین، و برای وزارت کشاورزی بسیار مهم و استراتژیک است. پس واردات ما می‌تواند ارزآوری داشته باشد. سه، انتقال تکنولوژی نرم است. اینجاست که ما خدمت دوستان توضیح می‌دهیم که نخبه می‌خواهد چه کار کند؟ و روی چه پروژه‌ای کار کند؟ درازمدت است. ما در حال حاضر مشکلاتی داریم که باید در جهت خودکفایی رفع شود. مثالی میزنم، ما همیشه گفتیم که حدود یک و دو دهم میلیارد دلار مواد اولیه شیمیایی دارو وارد کشور می‌کنیم که ششصد تا از چین و هشتصد و خُرده‌ای از هند. که بعضی مواقع به خصوص در هند آن کیفیت لازم را ندارد، و اثرگذاری دارو نیست. برای پرداخت هزینه، کشور امروز می‌گوید: من روپیه می‌خواهم، شرکت تولید کننده‌ی دارو فشار می‌آورد حالا روپیه نشد، دِرهَم بدهید. مواد اولیه‌ی این داروها برای ما حساس است و چون شیمیایی هم است و ما پتروشیمی داریم به راحتی می‌توانیم آن را تولید کنیم. چه کسری داریم؟ فرمولاسیون آن دارو را نداریم و ما باید فرمولاسیون آن دارو را پیدا کنیم و بیاوریم داخل کشور تولید کنیم و بتوانیم از لحاظ تولید دارو, خودکفا شویم. دوستان خیلی می‌توانند روی آن کار کنند، ما به آن short cut کردن می‌گوییم. چون پخش می‌شود دیگر به آن دزدی تکنولوژی نمی‌گوییم. مسیری را کوتاه می‌کنیم تا بتوانیم آن فرمول را به کشور بیاوریم، می‌رویم خریداری می‌کنیم یا عامل یا کسی که صاحب تکنولوژی است، البته به طور موازی در داخل کشور هم با شرکت‌های دانش بنیان کار می‌کنیم با بخش نانو کار می‌کنیم، چون می‌دانیم در بخش نانو، داروهای سرطانی زیادی را تولید کردند و در حال حاضر صادر هم می‌شود. روی این مساله خواهش می‌کنیم دوستان در خارج از کشور تمرکز کنند، نیازمندی‌ها را هم می‌توانیم اعلام کنیم در سایت وزارت خارجه است برای این کار, شما می‌توانید بسیار کمک کنید. مثالی بزنم، چینی‌ها وقتی دانشجوها را اعزام می‌کنند، یک سرپرست هم دارند. کتابخانه خارجی را دیده‌اید؟، کتاب نویی که چاپ می‌شود، در شلف خاصی قرار می‌دهند، چینی‌ها موظف هستند در عرض یکی-دو روز کتاب را هدایت شده به کشورشان بفرستند. حالا کتاب می‌تواند در هر بخشی باشد. در بخش نانو، در بخش بایو یا در بخش IT باشد. اما ما این مساله را در خودمان نمی‌بینیم. بنده سفیر در روسیه و چین بودم، سفیر در اتریش بودم و یک سال هم در آلمان به عنوان نفر دوم حضور داشتم. ما از دانشجویان و خدا رحمت کند آقای دکتر اژه‌ای را، ما ارتباط بسیار قوی با ایشان داشتیم. ما مثلا از طریق آقای سعادتی نژاد که وزیر کشاورزی است که پنج سال در مسکو درس می‌خواند، خیلی از مسائل وزارت کشاورزی را از طریق ایشان با کمک اساتید حل کردیم. آقای تهرانچی که در حال حاضر رئیس دانشگاه آزاد هستند، با رشته خاصی که داشتند و در مسکو درس می‌خواندند، ما سه چهار مسئله مهم کشور را از طریق ایشان حل کردیم. یعنی مسئله کشور در جهت خودکفایی.  و چند نفر دیگر هم هستند و چون اینها شاخص هستند اسم بردم. حدود تعداد سی چهل دانشجوی ما در مسکو، از این طریقی که ما مشکلات داشتیم در کشور، مسائل را توانستیم حل کنیم. ما درباره انتقال تکنولوژی نرم داریم صحبت می‌کنیم. نه انتقال تکنولوژی داریم، کارخانه را برداریم بیاوریم  اسمبل کنیم. بعد از چهل سال پنجاه سال مثل ایران خودرو و سایپا تا یک اتفاقی می‌افتد همه وابسته هستیم، که این مسئله را نتوانیم حل کنیم. نام یعنی ما آن دانش را بتوانیم انتقال بدهیم. و این توانایی هم است که این موضوع را حل کنیم. اولویت هم روی مسائل غذایی است و بعد مسئله داروها و تجهیزات پزشکی است. البته مستحضر باشید وقتی اینها را می‌گوییم، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان ابرقدرت فرض کنید. الان تجهیزات پزشکی ما، تجهیزاتی است که به راحتی به دنیا صادر می‌کنیم. در آسیا و اروپا و آفریقا و آمریکای لاتین به راحتی صادر می‌کنیم و با کشورهای مختلف تاپ دنیا. قابل رقابت هم هست. یکی بگوید آقا ادعایتان کدام است؟ این ربات نه، ربات از راه دور که همه فهمیده‌اند.

ما تجهیزاتی داریم که شاید پنج یا شش کشور بیشتر در دنیا تولید نمی‌کنند و تاپ است. آن تکنولوژی و فروش دستگاه هم به راحتی به هر کشوری نمی‌دهند. ولی جمهوری اسلامی ایران، در جهت صادرات و تولیدات این کار را انجام می‌دهد. ما در این زمینه به وسیله‌ی معاونت ریاست جمهوری، وقتی که حضرت آقا امسال تأکید کردند، البته حضرت آقا دوازده سال است روی این موضوع تأکید می‌کنند، ولی کسی تا امروز توجه خاص به این موضوع نداشته است. امسال که حضرت آقا روی شرکت‌های دانش بنیان تأکید فرمودند و به خصوص در جهت صادرات کالای ایران، ما در وزارت خارجه یک کمیته تشکیل دادیم متشکل از وزارت خارجه، معاونت علمی، وزارت بهداشت و وزارت علوم، که پنج شش شرکت هستند با مراکز تحقیقاتی‌شان، در جهت صادرات دانش بنیانی و آن نواقصی که ما داریم و روی آن کار می‌کنیم، که در آن جهت, بتوانیم خودمان را تکمیل کنیم. الحمدالله امسال در این سه ماهه، هشتصد و سی و شش میلیون دلار صادرات شرکت‌های دانش بنیانی بوده است. فکر نکنید همه از کشورهای همسایه است. نه، ما در نیکاراگوئه، ونزوئلا، برزیل و اروگوئه، کار می‌کنیم و در حال حاضر سه تیم قوی در آن منطقه داریم که روی این قضیه کار می‌کنند. سؤال پیش می‌آید: یعنی چه کاری می‌کنند؟ کالاهای مارا در آنجا از طریق سفارتخانه‌مان، پروموت می‌کنند. در حال حاضر، مکزیک کانون کار ما شده، بعد از مکزیک، ونزوئلا، نیکاراگوئه، برزیل و اروگوئه، ما در این پنج کشور تمرکز کارمان را داده‌ایم که آن خانه‌های فناوری که می‌گویند در حال درست کردن هستند، ما آن خانه فناوری را در یکی از این پنج کشور ایجاد می‌کنیم، که به این پنج شش کشور سرویس بدهد و بعد هم توسعه بدهد. مثلا در آفریقا ما روی کنیا و اوگاندا و بعد هم در ساحل عاج کار می‌کنیم. خانه فناوری که بتواند کالاهای دانش بنیانی ما را در آنجا انتقال بدهد. این که ما آمدیم خدمتتان که ما بعضی نواقص داریم، فکر نکنید ما با موتور سیکلت داریم جابه جا می‌شویم. نه، ما تکنولوژی هایتف را داریم اما هیچ کشوری کامل نیست. نواقصی داریم که باید آن نواقص را در جهت خودکفایی وارداتی خودمان تکمیل کنیم، توجه نشده یا سودآوری کالاهایی که باید وارد می‌شده به خصوص در بخش دارو و… توجه نشده ولی امسال ما تمرکز خاص داریم با چند کمیته کار می‌کنیم و اینها را آنالیز می‌کنیم. بعدها اگر در وزارت خارجه از طریق شما مراجعه شد، ما می‌گوییم، این پنج فرمول را لازم داریم یا این دو قطعه را لازم داریم. حالا یا خودتان می‌توانید تست کنید، یا می‌توانید تماس بگیرید. ایشان گفتند در دو سه کشوری که بودیم یک چنین تجربه‌ای را از طریق دانشجویان داشتیم و در این کار بسیار موفق بودیم و امیدوارم که شما به این مطلب توجه و یک همکاری با وزارت خارجه در این مورد داشته باشید. وزارت خارجه کانون این کار است که شمارا وصل کند به خاطر نواقصی که ما در تکمیل داریم. ما در جهت داروهای شیمیایی چون پتروشیمی قوی داریم، بالاخره شما دوستان شیمی خوانده‌اید، اینها همه حلقوی ست و ما با یک اِستپ دو اِستپ که جلو برویم، آن مواد را می‌توانیم تولید کنیم. منتهی آن فرمولاسیون مهم است. می‌توانید تولید کنید؟ شما فرمول را به من بدهید، من می‌توانم تولید کنم. خودکفایی و ارزبری مهم است، اما این نیست که در بحران، ما را بیخ دیوار می‌گذارند. می‌دانند اینجا جایی است که باید به ما فشار بیاورد. در همین داستان کرونا، آمپولی که ساخته می‌شد، ما باید مواد اولیه آن را می‌آوردیم. یکی از جاهایی هم که تولید می‌کرد هند بود. تا مراجعه می‌کردیم، می‌گفتند خیلی خوب است اما به این ارز ما می‌خواهیم و باید هم نقد پرداخت کنید. اما یک مقدار روی آن کار شد و بعد هم گفتند ارز آن هر چه باشد، تا انشالله و الحمدالله در آن قضیه، الان ما در داخل، داروهای کرونا را تولید می‌کنیم. به این موضوع توجه شد. یکی از مشکلاتی که ما داریم در مورد بعضی تجهیزات پزشکی مصرفی و بعضی از داروهای شیمیایی است. الحمدالله روی بایو وضع مان خوب است، صادرات بایوی دارو است. آقای دکتر میرباقری هم می‌توانند تأیید کنند. ما اغلب به آسیا, به آفریقا و حتی به روسیه، صادرات دارو داریم. پس سرفصل انتقال تکنولوژی نرم برای ما بسیار مهم است. چرا روی قسمت نرم تأکید می‌کنم؟ الان سایپا گیر کرده و می‌گوید من فلان ماشین را از چین بیاورم اینجا تولید کنم. گفتم ما دنبال همچین کاری نمی‌رویم. گفت چیکار می‌کنید؟ گفتم اگر بتوانید دوتا پلتفرم ماشین را بیاورید، کمک می‌کنیم قطعاتش را بیاورید اینجا تولید کنید. ما در مورد همین ماشین‌هایی که می‌آوریم، فردا به موتورهای آن گیر می‌دهند. موتور نمی‌دهند. اگر خاطرتان باشد آقای ترامپ، یکی از اقلامی که تحریم کرد، اقلام اتومبیل بود. ما و چینی‌ها مصرف بالایی داشتیم. ما چه کاری توانستیم انجام بدهیم؟ گفتیم به اسم لوازم یدکی بیاوریم. بالاخره باید شما پول پرداخت کنید. در صورتی که ما می‌توانیم در داخل این کار را انجام دهیم. من نمی‌خواهم زیاد به ماشین بپردازم، بیشتر روی بهداشت، دارو و تأمین غذایی کار می‌کنیم. چه کاری برای تأمین غذایی انجام دادیم که فضایش را آرام کردیم؟ منبع را تنوع بخشی کردیم. ما بیشتر از برزیل می‌آوردیم، الان از چندین کشور به راحتی وارد می‌کنیم. پول هم پرداخت نمی‌کنیم. بارتر می‌کنیم.  ما تحقیقی که کردیم، دیدیم تمام این کشورها، مثل هند، آفریقا، آمریکای لاتین، همه اوره لازم دارند. ما گفتیم به یک شرطی به شما اوره می‌دهیم که کالاهای ما را تأمین کنید. بلافاصله وزیر کشاورزی برزیل با یک تیم هولدینگ ده نفره، به ایران آمدند. او گفت ما قبول می‌کنیم، در ازای کالایی که به شما می‌دهیم، اوره می‌گیریم. ما در برزیل پول نداشتیم که بتوانیم خرید کنیم و مجبور بودیم که در جای دیگری پول را تولید کنیم و در آنجا مصرف کنیم. ما در حال حاضر این پول را داریم. می‌توانیم بالانس کنیم، بارتر هم بارترهای قدیم نیست، پول فروش می‌رود و در آنجا نگهداری می‌شود و خریدمان را انجام و پول را انتقال می‌دهیم. بارترهای قدیم به این شکل بود که در یک حساب مشترک روی قیمت تأثیرگذار بود، چون موظف هستید از اینجا بخرید، مثلا ده درصد باید گران‌تر بخرید. نه ما چنین کاری نمی‌کنیم. ما اوره را به قیمت روز دنیا می‌فروشیم و آن هم در مناقصه یا مزایده‌ای که روی قیمت، در جی تی سی و یا جایی دیگر، می‌کنند، انجام می‌شود. الان از کشورهای سی آی اس ما از چهار کشور، تأمین مواد غذای می‌کنیم. روسیه و قزاقستان را همه می‌دانند. ما از دو کشور دیگر هم مواد غذایی را تأمین می‌کنیم. همین الان از کشورهای اروپا این کار را انجام می‌دهیم. آلمان غربی نیست، ولی کشوری است که از ما اوره می‌گیرد و قراردادش ده روز پیش امضا شد و الان کشتی‌هایش به بندرعباس تحویل می‌شود. هنوز اوره‌ی ما نرفته است ولی کالا وارد شده است. کشتی که مواد غذایی را خالی می‌کند، اوره جایگزین می‌شود. پس ما یکی از مسائل و مشکل مالی را هم به این صورت حل کردیم. اما من در این جلسه تأکید می‌کنم، ما کار دانش بنیانی انجام می‌دهیم اگر شما هم می‌توانید به سفارتخانه های ما کمک کنید، چون ما سفارتخانه ها را موظف کردیم، به عنوان بازاریاب برای ما اقلام دانش بنیانی کار کنند.

روی سایت وزارت خارجه با کمک معاونت علمی فنی, حدود ششصد و سی شرکت دانش بنیان قرار دارد. شما ممکن است بفرمائید هفتاد هزار تا شرکت دانش بنیان وجود دارد، اما اینها توانایی صادرات ندارند. معاونت ارزیابی کرده است. سه ستاره، چهار ستاره، دو ستاره و یک ستاره، و این لیست را به ما داده است. ما روی سایت وزارت خارجه قرار دادیم, سفرا و سفارتخانه ها را موظف کرده‌ایم که برای این اقلام، بازاریابی کنند. مثلا برای نمونه یک کشوری در آمریکای لاتین الان پنج مورد از این اقلام را بازاریابی کرده است. وقتی این کار شکل گرفت مطمئن باشید ما یک خانه فناوری در آنجا تأسیس خواهیم کرد. این کار صادراتی ماست. اما برعکس ما هنوز یک سری مسائل و مشکلاتی داریم مثل تأمین دارو. در این زمینه ضعف داریم مثل کود شیمیایی. البته فسفات و پتاس کود شیمیایی را حل کرده ایم. می‌پرسند چگونه حل کردید، چرا تا به حال حل نشده بود؟! معدن آن در کشور بود و کسی به آن توجه نکرده بود. دوستان می‌دانند خرید از خارج هم خیلی لذت دارد. مذاکره کردن و سفر خارج رفتن و… ولی وقتی که پیگیری شود و کار انجام شود، انشالله در بندرعباس بعد از هجده ماه آن کارخانه مربوطه ایجاد خواهد شد. که یکی از مشکلات اساسی ماست. پس من صحبتم را کوتاه می‌کنم، عذرخواهی می‌کنم و یک خواهش دارم از شما که روی این مقوله شورت کات کردن تکنولوژی کار کنید. آقای پوتین زمانی که در آلمان بود مامور سرویس کا.گ.ب بود. تمام نقشه های ایرباس را ایشان از آنجا شورت کات کرد. همانطور که می‌دانید، ایرباس هم در فرانسه و هم در آلمان و کشورهای متعدد تولید می‌شود. شما اگر ایلوشین نَود را نگاه کنید.تمام طراحی آن مانند ایرباس است. به هواپیما دقت کنید ایشان نقشه‌ها را یا شورت کات کرده یا خریده در هرصورت به کشورش انتقال داده است. یعنی زمان را کوتاه می‌کند. ما الان روی مواد اولیه از طریق معاونت علمی کار می‌کنیم اما کمی زمان می‌برد و در دراز مدت به دستمان می‌رسد. اما اگر شما بتوانید در این زمینه کار و همکاری کنید, رشته شیمی و دارو و پزشکی هستید. می‌توانید در حل این مساله به ما کمک کنید. علت اصلی که بنده خدمت شما رسیده‌ام، برای همین موضوع بود. ما تجربه ی بسیار خوبی هم از این مسیر داریم. آقای میرباقری هم می‌توانند تأیید کنند.

هم در روسیه و چین و هم در اتریش و آلمان، از همین دانشجویان انجمن اسلامی در جلسات خاصی که داشتیم، از آنها کمک می‌گرفتیم و حتی از تزهای آنها تعریف می‌کردیم که روی چه تزی کار کنید. وقتی که یک تز را با استاد کار می‌کنید، استاد راحت تر اطلاعات را می‌دهد تا شما سراغ یک کارخانه بروید. برای شما مثالی بزنم:

من در وزارت خارجه هستم اما رشته تحصیلی‌ام مخابرات است. دکترا هم از دانشگاه جورج واشینگتن امریکا گرفتم. یک تزی داشتم که نظامی بود. در آن زمان خروجی سیستم به این شکل بود، وقتی که دیتا را ارسال می‌کردند مثلا با سه یا چهار خروجی انجام می‌شد. استاد ما اداتوریال مجلات الکتریکال اند کامیونیکیشن بود. من چون خیلی درس و کتاب می‌خواندم و خیلی مطالعه می‌کردم، رشته مخابرات هم پیچیده ست. به من گفت ما می‌خواهیم کاری کنیم، که تمام آل پاسیبیلیتی خروجی را در نظر داشته باشیم. فرمول این را برای من پیدا کن. گفتم این پهنای باند خیلی زیادی می‌خواهد. آن زمان هم با لیزر, از این ساختمان به آن ساختمان لیز می‌کردند, گفت اشکال ندارد انجام بدید. در سال ۱۹۷۹ فیبرنوری هم مطرح نبود گفتم در نهایت با لیزر ما انتقالش می‌دهیم. چون لیزر پهنای باند بینهایت را منتقل می‌کند.

ما یک ماه روی آن کار کردیم و فرمول آن را دادیم به استاد. وقتی که کار می‌کرد کامپیوترها مین فریم بود. ببینید چقدر این برنامه سنگین بود ما یازده شب که اطلاعات وارد می‌کردیم, ساعت شش صبح جواب می‌داد. نکته‌ای به شما بگویم, ما کدهای نظامی که بسیار سیستم پیچیده‌ای هم بود، درآوردیم و دو دستی تقدیم آنها کردیم. چرا ما این کار را برای خودمان انجام ندهیم؟ تز یکی هم این بود که اگر هواپیما با ۲۰۰-۲۵۰ کیلومتر ترمز کند، ببینید لاستیک و مقاومتش به چه صورت است؟! این آقا کار کرد و به دانشگاه مریلند تقدیم کرد. یا زیردریایی که همزمان می‌خواهد شصت تا تارگت بزند، آقایانی که رشته مخابرات هستند حتما می‌دانند، مخابرات پروسه ولس کیس و ریلی، طراحی کرد که بتواند موشک‌های زیر دریایی را -با توجه به جو آگوستیکی بودن آب بزند- تقدیم آقایان کرد.

فردا با همین راکت به سرمان می‌زنند. شما فکر کردید هواپیمایی که روی کریر می‌نشیند، برای زدن ما طراحی شده است. وگرنه در امریکا روی زمینش می‌نشیند. ما باید فکر کنیم که چه تزی باید بدهیم، البته ایشان گفتند مسائل اجتماعی، بله خوب است اما به شرطی که مسائل اجتماعی خارج از کشور  مارا نسبت به دین و اعتقاداتمان منحرف نکند. ما به این اعتقاد داریم تا یک فرد خارجی یک تئوری می‌دهد، حالا این شخص مثلا کیست؟ یک روزی ما کتابی در وزارت خارجه راجع به سیاست خارجی در روسیه نوشتیم، به ما گفتند رفرنس‌های این چه کسی ست؟ گفتیم رفرنس برای چی می‌خواهید خودم نوشتم نقطه نظرات خودم است. گفت نه ما خارجی‌ها حتما رفرنس می‌خواهیم. منم با خنده گفتم من هم هنری کسینجر چه فرقی می‌کنم؟ یا اصلا من با برژینسکی چ هفرقی میکنم؟ آقای هنری کسینجر می‌گوید دوربین‌ها را از اسرائیل بیرون بکشید. مناطق اشغالی تئوری ست، این را من هم بلدم. ما آن زمان پیش بینی کرده بودیم، پوتین تازه سرکار آمده بود. پوتین زمانی که دبیر شورای امنیت بود، من با ایشان خیلی کار می‌کردم. آن زمان گفتم پوتین روسیه را ابرقدرت می‌کند. در این کتاب هم قید کردم. ۲۵ سال پیش چنین چیزی را نوشتم، کتاب هم موجود است. گفتن ایشان از آلیگارشی است، گفتم نه ایشان آلیگارشی نیستند. دو گروه بعد از فروپاشی در روسیه تحقیر شدند، یکی سرویس های آنهاست که دنبال جبران و احیا کردن خودشان بودند. آقای پریماکف سرویسی بود، آقای استفاشین سرویسی بود و در نهایت آقای پوتین که این سه شخص مسیر را تکمیل کردند. آقای یلسین را خیلی پنهانی کنار گذاشتند.

روزی که آقای یلسین رئیس جمهور شد، کتابش را بنده ترجمه کرده‌ام که در وزارت خارجه موجود است. آقای بوشِ پدر با ایشان تماس می‌گیرد و می‌گوید من از شما می‌خواهم سه نفر را در دولت قرار بدهید. آقای کوزیرف را وزیر خارجه، آقای چوبایوس را مسئول خصوصی سازی که اقتصاد روسیه را نابود کند، آقای کوزیرف هم سیاست خارجی را نابود کند و آقایی هم نام برد به عنوان معاون رئیس جمهور که او هم مسائل اجتماعی و دموکراسی و کانال انتر وب و آقا دنی ادموکراسی هست و این مسایل و… این سه نفر روی کار آمدند و کشور در زمانی که پریماکف آمد سرکار، دوباره قرار بود روسیه به سه بخش تقسیم شود. تئوری آقای برژنسکی را نگاه کنید، گفته روسیه باز هم باید به سه بخش تقسیم شود. توسعه ناتو، هیچ وقت جنگ سرد تمام نشده بود، من هفت سال در روسیه سفیر بودم. اگر جنگ سرد تمام شده بود توسعه ناتو برای چیست؟ آقای برژنسکی و آقای هنری کسینجر هر دو به آقای کلینتون گفتند: الان که این حادثه پیش آمده بهترین فرصت تا ناتو را توسعه بدید که دیدید که چگونه در بلوک شرق توسعه دادند و الان اثرش را می‌بینید. نکته‌ی مهم که می‌گویند چرا اوکراین این طوری شده است؟ اوکراین بافرزون روسیه ست. می‌خواهند به روسیه بچسبند. می‌دانید فرهنگ اوکراین با روس‌ها چقدر قوی است! هفتصد تا دیپلمات روسیه که الان در وزارت خارجه مشغول هستند، خانه شان در کی‌یف است. به خاطر همین فرهنگ‌شان نزدیک و قوی است. آقایی است که الان مسئول شانگهای در وزارت خارجه برای کار روسیه، خانه اش و پدرومادرش در کی‌یف است سفیر روسیه در ایران هم بوده و به زبان فارسی هم مسلط است ولی نام نمی‌برم.

پس جنگ سرد هیچوقت متوقف نشده بود. ولی آن زمان ما گفتیم که پوتین می‌آید و احیا می‌کند. و اگر پریماکف نیامده بود کشور به سه قسمت تقسیم شده بود. چون استان‌ها می‌گفتند ما خودکفا هستیم و بعد استفاده‌ها را کردند. من می‌خواهم بگویم که همه‌ی شما هنری کسینجر و برژنسکی هستید، این تئوری‌های سیاسی است، در علم هم همینطور، به خودتان فکر کنید و شک هم نکنید، جمهوری اسلامی ایران اگر ابرقدرت مثل امریکا و روسیه و چین، جمله‌ای می‌گویند، قدرت‌های نوظهور، روسیه و چین همیشه ابرقدرت بودند. چرا می‌گویید نوظهور؟ روسیه هیچوقت ابرقدرت اقتصادی نبوده ولی ابرقدرت نظامی بوده که الان هم احیا شد. جمهوری اسلامی ایران هم پتانسیل ابرقدرتی را دارد، الان قدرت است ولی پتانسیل ابرقدرتی را هم دارد، من به شما چیزی بگویم، شرکت‌های دانش بنیان داخلی نمی‌دانید چه کارهایی می‌کنند و چه مسائلی را حل می‌کنند. به صحبت‌های حضرت آقا دقت کردند و نتیجه گرفتند. به یکی از آنها گفتم چرا این پروژه را کار کردی؟ گفت آقا فرمودند این کار را بکنید. الحمدالله یک نتیجه ی بسیار عالی در این مورد گرفتیم. ما الان در مورد آی‌تی فرار مغزها داریم، ایشان گفتند فرار مغزها که درست است و دو کشور هم جدیدا به این موارد اضافه شده است، اتریش و آلمان که عجیب جوان‌های ما را می‌برند. که آنها در رشته‌ی آی‌تی کار می‌کنند. کاری که ما در وزارت خارجه انجام دادیم این بود که از آنجا پروژه می‌گیریم در داخل توزیع می‌کنیم و نتیجه را جمع می‌کنیم، البته ما فقط پروژه را می‌گیریم، که تا الان توانستیم صد و پنجاه میلیون یورو کار انجام بدهیم و ادامه هم می‌دهیم. این کار را ا از طریق آقای احمدی که یکی از دیپلمات‌های ما در اتریش است انجام میدهیم که آقای میرباقری هم ایشان را می‌شناسند.  عذرخواهی می‌کنم که سرتان را درد آوردم، خواهش می‌کنم به این مسئله اولویت بدهید. درس‌تان را در جهت منافع کشور، هدایت شده بخوانید.

سؤال و جواب:

چرا در کشور ما تمام دست اندرکاران حوزه وزارت خارجه، لزوما دیپلمات هستند؟

نظر شما کاملا درست است ولی هنوز فرهنگ آن در کشور ما جا نیفتاده است. کاری که ما توانسته‌ایم انجام بدهیم، دیپلمات‌ها را که در بخش اقتصادی می‌خواهیم اعزام کنیم، حدود سه ماه آموزش می‌دهیم، در مدت یک ماه و نیم، ۲۵ استان را فرستادیم. ببینید ما یک اشکالی که داریم، می‌رویم خارج بعد می‌بینیم  پیت حلبی درست می‌کنند، زنگ می‌زنیم ایران و می‌گوییم، این پیت حلبی‌هایش خیلی خوب است چون پتانسیل‌های داخل کشور، را نمی‌شناسیم. در حال حاضر 22 استان فعلا رفته‌اند، آن نقاط اصلی اقتصادی کشور را فرستادیم رفتند. راجع به روغن بیس اویل به شما بگویم که روغنی اساسی است. ما تا هشت ماه پیش این روغن وارد می‌کردیم، از چهار ماه پیش آن را به کشورهای اروپایی مانند صربستان، بلغارستان صادر کردیم منهای روسیه، که به آنها هم صادر می‌کنیم. پس دیپلمات را می‌فرستیم تا با پتانسیل‌های داخل آشنا شوند. مورد دوم، آن کشوری هم که می‌خواهد برود، می‌گوییم، پتانسیل‌هایشان را شناسایی کنید. نواقص خودمان را می‌گوییم اگر این نواقص ما در آن کشور قابل تأمین بود می‌گفتیم به ما اطلاع بدهید که ما روی آن کار کنیم و انجامش بدهیم. مورد سوم، آن کشوری که وارداتی دارد، این اطلاعات کشور هم دارد، به ما زنگ می‌زند که این اینجا مارکت دارد. به عنوان مثال، درمورد بیس اویل، سفیر ما در صربستان، روزی که می‌خواست برود، پیش من آمد، گفتم روی این کارها، کار کنید. ایشان بلافاصله وارد شد و گفت آقای صفری اینها بیس اویل وارد می‌کنند. الان حدود چهار ماه است که به چند کشور بیس اویل صادر می‌کنیم. ما این آموزش را می‌توانیم بدهیم. الان هم در کنار رایزن‌های بازرگانی مراکز تجاری در حال درست شدن است که در دست بخش‌های خصوصی است. بخش‌های خصوصی می‌روند در مراکز جا می‌گیرند، سیت و دفتر می‌گیرند، همان بخش خصوصی صادرات را پروموت می‌کند. رایزن بازرگان ما وزارت صمت است، ما دیپلمات اقتصادی داریم و در حال آموزش دادن به آنها هستیم، که اورینتنشن آن به سمت این کار باشد. نمایندگی‌های وزارت خارجه دیده‌بان‌های ستاد هستند. اگر دیده‌بان گرا و زاویه‌ی دقیق بدهد، توپخانه دقیق، به همان نقطه می‌زند. ما تلاش می‌کنیم این دیده‌بان‌ها درست اطلاعات را منتقل کنند که ما بتوانیم روی این قضیه کار کنیم.

یک صلوات بفرستید