در نشست «شنبه‌گفت» مطرح شد؛ رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی: رشد 5 درصدی فعالیت های مرکز پژوهش های مجلس در 3 سال گذشته / 115 پیش نویس قانون به مجلس ارسال کردیم
رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در دیدار با دانشجویان ایرانی خارج از کشور با اشاره به 3 رویکرد اصلی این مرکز مبنی بر کارآمدسازی، هوشمندسازی و مردمی سازی، اظهار کرد: بر اساس این رویکردها در سه سال گذشته فعالیت های مرکز پژوهش ها بین 2 الی 5 درصد رشد داشته است.
به گزارش نهادایران، در این نشست که در ادامه سلسله نشست‌های «شنبه گفت» و با حضور دانشجویانی از 20 کشور مختلف دنیا برگزار شد، دکتر بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: از ابتدای تأسیس مرکز پژوهش‌ها تاکنون، ۱۶ هزار گزارش تهیه شده‌است. این مرکز تنها مسئولیت مشاوره دادن به مجلس را به عهده ندارد، بلکه باید به دستگاه‌های اجرایی و قضائی و همچنین دیگر نهادهای حاکمیتی، مشاوره دهد.
وی با بیان اینکه وظیفه مشورتی مرکز پژوهش‌های مجلس در سه سال گذشته با جدیت دنبال شده، افزود: برهمین اساس گزارش‌های مرکز پژوهش‌ها به‌دست مدیران ارشد کشور در حوزه‌های مختلف می‌رسد و ارتباط نزدیکی میان ما و دستگاه‌های مختلف دولتی و حاکمیتی ایجاد شده‌است.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه به ارائه آمارهایی در مورد عملکرد سه سال گذشته این مرکز پرداخت و گفت: در این مدت، دفاتر تخصصی مرکز حدود چهار هزار و ۸۰۰ نشست تخصصی را با مسئولان و کارشناسان مختلف خارج از مرکز برگزار کرده‌اند. در کنار آن، بیش از سه‌هزار نشست تخصصی با کمیسیون‌های مجلس برگزار شده‌است.
وی با بیان اینکه در سه سال گذشته ۴۳۰ گزارش در موضوعات راهبردی نوشته شده و در مورد ۳۳۰ طرح و لایحه اظهار نظر کارشناسی و مشاوره‌ای کرده‌ایم، گفت: کارشناسان این مرکز به ۷۲۰ درخواست کارشناسی نمایندگان مجلس پاسخ داده‌اند و در مجموع باید تأکید کنیم که همه فعالیت‌های مرکز پژوهش‌ها در این ۳ سال بین ۲ الی ۵ درصد رشد داشته است.
نگاهداری با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورهای دنیا، مجالس قانون‌گذاری نهادی همانند مرکز پژوهش‌ها ندارند، گفت: در تعداد کمی از کشورها نهادی شبیه به مرکز وجود دارد. چرا که در بیشتر کشورها احزاب فعال هستند و کارکردهای مختلفی را برعهده دارند.
وی با بیان اینکه احزاب دو کارکرد مهم آماده سازی لوایح و طرح‌ها و همچنین تربیت نیروی انسانی برای نظام حکمرانی را انجام می‌دهند، از نبود احزاب قدرتمند در ایران سخن گفت و تصریح‌کرد: چون در کشور ما احزاب فصلی هستند و این دو کارکرد مهم را انجام نمی‌هند، بنابراین حکمران تصمیم گرفته با تأسیس مرکز پژوهش‌ها این نقیصه را رفع کند.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس توضیح داد: در حال حاضر وظیفه آماده سازی طرح‌ها و لوایح و همچنین به‌نوعی تربیت نیروی انسانی برای ایفای نقش در نظام حکمرانی، در اسناسنامه مرکز وجود دارد که در هر دو حوزه فعالیت‌های جدی در حال انجام است.
وی در توضیح فعالیت‌های مرکز پژوهش‌ها برای کمک به تقویت طرح‌ها و لوایح گفت: این مرکز ۱۱۵ پیش نویس قانون را به مجلس دوازدهم ارسال کرده است و همچنین با تهیه کتابچه‌هایی اولویت‌های هر کمیسیون را برای نمایندگان مشخص کرده است.
نقش مرکز پژوهش‌های مجلس در تربیت نیروی مختصص حکمرانی
نگاهداری با بیان اینکه در اساسنامه مرکز مسئله تربیت نیروی انسانی هم ذکر شده، از اقدامات مرکز در این زمینه توضیح داد و گفت: برای تحقق این امر مدرسه حکمرانی و قانون‌گذاری شهید مدرس راه اندازی شد. وظیفه این مدرسه برگزاری دوره‌های سه ماهه است که نیمی از این زمان آموزش‌های عمومی و نیمی دیگر به آموزش‌های تخصصی اختصاص دارد.
وی در ادامه سخنان خود به سه رویکرد اصلی این مرکز در سه سال گذشته اشاره کرد و گفت: کارآمدسازی و تحول نظام قانون‌گذاری کشور برای ارتقای کیفیت قانون‌گذاری، هوشمند سازی و مردمی سازی سه رویکرد اصلی ما هستند.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه به توضیح اقدامات این مرکز در هر سه رویکرد پرداخت و استفاده از هوش مصنوعی در زمینه تنقیح قوانین را از اقدامات مهمی دانست که ذیل محور هوشمند سازی انجام شده‌است.
وی گفت: قرار است مرکز پژوهش‌ها تا پایان سال پیش نویس ۵۰ قانون جامع کشور را با استفاده از هوش مصنوعی آماده کند. همچنین سامانه چشم‌انداز اقتصاد ایران با استفاده از سه‌هزار متغیر، دیگر اقدامات مرکز پژوهش‌ها در حوزه هوشمندسازی بود و با استفاده از همین سامانه، اولین گزارش درباره درباره بودجه سال آینده را آماده و به مجلس و دولت فرستادیم.
برنامه‌ریزی مرکز پژوهش‌ها برای پویایی‌سازی حکمرانی کشور
نگاهداری به پروژه دیگر این مرکز اشاره کرد و افزود: پروژه پویایی سازی حکمرانی کشور و شکل گیری شبکه علت و معلولی، جهت شبیه سازی نتایج قوانین، یا تأثیر قوانین پیشنهادی بر ذی‌نفعان و عامه مردم هم در دستور کار مرکز قرار گرفته است و در حال انجام است.
وی به توضیح رویکرد مردمی سازی مرکز پژوهش‌ها پرداخت و افزود: ذیل محور مردمی سازی، مرکز نوآوری و خانه خلاق را ایجاد کردیم. تا به امروز ۴ دوره پارلمان دانشجویی برگزار شده‌است و قصد داریم در آینده پارلمان دانش آموزی هم برگزار کنیم. همچنین در این زمینه برنامه ریزی‌هایی برای طراحی بازی‌های حکمرانی داریم.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به فعالیت مرکز افکارسنجی ملت در این مرکز، گفت: به این ترتیب می‌توانیم قانون گذاران کشور را با نگاه‌ها و ذهنیت مردم در موضوعات مختلف آگاه کنیم تا بتوانند با چشم‌باز تصمیم گیری کنند.
وی با بیان اینکه برای استفاده از نظرات عامه نخبگان، سامانه جمع سپاری را راه اندازی کردیم، گفت: در برنامه هفتم از این سامانه استفاده کردیم و پیش از ۴۰۰ نظر مشورتی هم به این سامانه رسید. همچنین سامانه ارزیابی مردمی قوانین در حال راه اندازی است.
مراجعه پژوهشگران به گزارش‌های مرکز در پایگاه‌های علمی
نگاهداری نمایه شدن گزارش‌های این مرکز را در پایگاه‌های علمی معتبر را نشانه‌ای از ارتقای کیفیت گزارش‌ها دانست و افزود: مراجعه پژوهشگران در این پایگاه‌ها به گزارش‌های مرکز، نشان‌می‌دهد که توجه جامعه علمی کشور به این گزارش‌ها جلب شده‌است.
وی در ادامه به راه اندازی سامانه سیاق اشاره کرد و گفت: ۱۶ هزار گزارش مرکز پژوهش‌ها، ۱۲ هزار گزارش اندیشکده‌های خارجی و ۵ هزار گزارش اندیشکده‌های داخلی در این سامانه بارگذاری شده‌است که امکان جستجوی واژه و معنا در آن وجود دارد.
در بخش دیگری از این نشست، بهروز طهماسب کاظمی، معاون پژوهشی مرکز پژوهش‌های مجلس به ارائه توضیحاتی درباره نحوه فعالیت‌های این مرکز و دفاتر علمی فعال در آن پرداخت و اظهار کرد: در این مرکز ۱۰ دفتر فعالیت دارند که کارشناسان آن در بهترین دانشگاه‌های کشور انتخاب‌شده‌اند.
وی بیان کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس در بین نهادهای شبیه به خود در دیگر کشورها جزو مراکز پیش رو است و این امر به اذعان فعالان این حوزه در پارلمان‌های دیگر کشورها هم رسیده است.
موضوع سرباز، تطبیق مدارک، به‌کارگیری بر اساس ظرفیت دانشجویان از مهمترین محورهایی بود که دانشجویان در سؤالات و سخنان خود به آن اشاره کردند. نگاهداری در پاسخ به دانشجویان خبر داد که مرکز در حال تهیه پیش نویسی برای حل مشکلات دانشجویان ایرانی خارج از کشور است.