حجت‌الاسلام نظام زاده: ایرانی هر جا باشد ایرانی است.
حجت الاسلام محمدعلی نظام‌زاده سال‌هاست که نماینده رهبری در امور دانشجویان آسیا و اقیانوسیه است. ایشان در مصاحبه با نهادایران از لزوم توجه به فرهنگ ایرانی اسلامی در زمان مهاجرت میگوید و از این که باید نقاط قوت فرهنگ‌های دیگر را هم به داشته‌‌هایمان اضافه کنیم. نماینده رهبری، نهاد و انجمن‌ها را یک مجموعه به هم پیوسته می‌داند و وظیفه نهاد را پشتیبانی از انجمن‌ها و اتحادیه.
کارکرد و وظیفه اصلی که برای نمایندگی رهبری تعریف شده چیست؟
در آغاز خوش‌آمد عرض میکنم خدمت همه مخاطبین محترم نهاد. در واقع به نظر میرسد آنطور که باید و شاید توجه ویژه و لازم و گسترده و عمیق به ایرانیان خارج از کشور نشده است. ایرانی هرجا باشد، ایرانی است؛ حتی اگر کسانی تابعیت کشورهای دیگر را قبول کرده باشند،باز هم نمی‌توانند از ایرانی بودن خودشان استعفا دهند. مثل اینکه رابطه پدری و فرزندی از میان رفتنی نیست.
دانشجویانی که از ایران می روند برای ادامه تحصیل، قریب به اتفاق از ویژگی استعدادی و شخصیتی برخوردار هستند. به نحوی که گویی در پوست خودشان نمی‌گنجند و برای دستیابی به چیزهایی که ممکن است در ایران برای آنها مقدور نباشد عزیمت میکنند. توصیه ما به این عزیزان همیشه این بوده است که ایرانی بودن و مسلمان بودن خودشان را فراموش نکنند.
هر یک از دانشجویان یک مسئولیت فردی دارند و یک مسئولیت اجتماعی و ملی. چون یک ایرانی در خارج نمیتواند بگوید من نمایندگی از کسی یا جایی یا فرهنگی نمیکنم. این به طور طبیعی اتخاذ میشود. هرچند همان طور که مقام معظم رهبری هم اشاره کردند دانشجو قبل از هر چیزی باید به دنبال دانش باشد. حتی ما به اعضای انجمن‌های اسلامی هم توصیه میکنیم که کار انجمن به فعالیت علمی آنها صدمه‌ای نزند. برای ما مهم دانش افزایی، و پیشرفت علمی است و در کنارش آراستگی اخلاقی. این که دچار غرور نشوند.
بنده همیشه به فارغ‌التحصیلانی که میخواهند به ایران برگردند توصیه میکنم اولین لحظه‌ای که پدر و مادرتان را دیدید دستشان را ببوسید. مبادا ارتقاء علمی شما را مبتلا به آفت غرور کند.
موضوع دیگری که اهمیت دارد حفظ ارتباط با کشور است و فراموش نکردن مزایای کشور خودمان. در کنارش میشود مزایای فرهنگی کشورهای دیگر را هم گرفت و حتی به کشور خود منتقل کرد. آن دسته از ویژگی‌های ممتاز که در فرهنگ‌های دیگران هم یافت میشود و اثرگذار و قابل تحسین است. گر چه بسیاری از آنها ریشه در تعالیم و آموزه‌های اسلامی دارد.
در این چارچوب نهاد چه وظیفه‌ای برای خودش تعریف کرده است؟
برای آشنایی با همه وظایف باید اساسنامه نهاد را دید که از معدود اساسنامه‌هایی است که به امضای مقام معظم رهبری مد ظله‌العالی رسیده است. اما عمده فعالیت ما حمایت فکری و معنوی از دانشجویان است.
حتی در زمینه فعالیتهای صنفی و مشکلات اداری که گاهی پیدا میکنند در اساسنامه چیزی نیامده است ولی ما خودمان را موظف میدانیم که حتی‌المقدور در این زمینه ها نیز همکاری و مساعدت کنیم. برنامه‌های ثابتی هم داریم. مثل همایش در ایامی که دانشجویان در تعطیلات هستند و امکان سفر به ایران را دارند.
در این همایش‌ها هم همفکری انجام میشود و هم برای پیگیری کارهای اداری دانشجویان از مسئولان مربوطه دعوت میشود. اعزام روحانی و مبلغ در ایام مناسبتی هم یکی دیگر از برنامه‌های ثابت ماست. در فصول تبلیغی، مثل ماه مبارک رمضان و دهه فاطمیه و دهه محرم و دهه صفر. مُبلّغ هم به برگزاری مراسم کمک میکند، هم محل رجوع و پرسش و پاسخ و همفکری میشود. حتی ارتباط عاطفی و شخصی با دانشجو ایجاد میشود و این ارتباط برای بعد هم غالبا محفوظ میماند.
پاسخگویی به سوالات و شبهات دینی و فرهنگی توسط روحانیون اعزامی هم یکی از موارد مهم اعزام است که معمولا در جلسات دانشجوی پس از مراسم انجام میشود؛ گاهی به همت جمعی و گاهی به صورت انفرادی. بعضا اتفاق میافتد که این نشست‌ها و گفتگوهای چهره به چهره، ساعتها به طول میانجامد.
یعنی بیشتر برنامه‌ها را خود دانشجویان برگزار میکنند و نهاد بیشتر حمایتگر است؟ قالب دیگری به جز همایش و اعزام مبلغ هم دارید؟
بله. انتشار مجلات در فضای مجازی هم با حمایت نهاد منتشر میشود یا کتاب‌های ارزشمندی که مورد نیاز دانشجویان هست و آنها دسترسی به آن ندارند به آنها اهدا میشود.
ارتباط بین اتحادیه‌ها و نهاد نمایندگی چیست؟ آنها واحدهای مستقلی هستند؟ نهاد با آن ها چطور در ارتباط است؟ یعنی جدا از رابطه حمایتی، رابطه حقوقی هم دارند؟
انتخاباتی که برای شوراهای انجمن های اسلامی یا شورای اتحادیه انجام میگیرد داوطلبانه و دانشجویی است. این بدنه دانشجویی است که تصمیم میگیرد در این دوره اعضای شورای این انجمن چه کسانی باشند. به صورت اداری نیست که ما انتخاب و انتصاب کنیم و حکم بدهیم. لذا گاهی از اوقات اتفاق می افتد کسانی انتخاب میشوند که گزینه مورد نظر ما نیستند. اما انتخاب دانشجویان را محترم میدانیم و صورت جلسات را امضا و تأیید میکنیم.
معمولا هم کسانی رأی می‌آورند که شرایط بهتری دارند، هم از نظر علمی و هم از نظر سابقه فرهنگی. انجمن‌ها مستقل هستند و ما حمایت می کنیم. بدیهی است بر فعالیتهایشان نظارت میشود که در راستای ارتقاء اثر گذاری است.
عملکرد گذشته را چه طور ارزیابی می کنید؟ به نظر شما در مقطع فعلی یا از این به بعد چه کارهایی باید بیشتر به آنها اولویت داده شود و بیشتر به آن ها توجه شود؟
طبیعی است در شروع کار، نقص‌هایی وجود داشته باشد. اما این نقص‌ها به مرور باید مرتفع شود. فکر میکنم در این مدت ارتقایی در فعالیتهای انجمن‌ها به وجود آمده است. در هر دوره باید نسبت به دوره قبل پیشرفته‌تر، کامل‌تر و کم نقص‌تر باشد. این انتظار را از انجمن‌های دانشجویی داریم و سعیشان هم به این هست که چنین اتفاقی بیفتد. توسعه فعالیتهای فرهنگی و ارتقاء کیفی آن از مسائل مدنظر و دارای اولویت است.
انجمن اسلامی یا اتحادیه اولویتشان را امروز باید روی چه بگذارند؟
در شرایط فعلی من جهاد تبیین را در بخش دانشجویی بسیار مهم میدانم. حتی در وقایع اخیر هم انجمن‌های اسلامی، در ارتباط با حوزه‌ی کاری خودشان که دانشجویان هستند نقش مهمی داشتند. ما در عین حال که دوست داریم دانشجویان سیاسی باشند، دوست داریم تحت تأثیر دشمنان هم قرار نگیرند.
حالا در فضای ایرانی و اعتراض آزاد هستند و می توانند حرف شان را بزنند و راههای زیادی هم هست برای منتقل کردن حرف دانشجویان به داخل و هیچ منعی هم وجود ندارد. ولی اینکه خدای نکرده مهره بشوند و موم باشند در دست دیگران ما این را نمیپسندیم. دوست داریم دانشجوی سیاسی مستقل معترض حرف خودش را بزند ولی در راستای منافع و پیشرفت کشور. بیاید در کنار مردم و با مردم باشد و حرفش را هم بزند، چه اشکالی دارد؟
طبیعی است که مسئولان، وظیفه پاسخگویی را عهده‌دار هستند. با رواج گفتگو بر اساس منطق و احترام متقابل، بسیاری از شبهات حل و گره‌ها گشوده میشود. دانشجو باید پرسشگر باشد.
خود مجموعه نهاد نمایندگی چه طور؟ اولویت کاری نهاد چیست؟
الان که تأکید روی جهاد تبیین است. ممکن است فعالیتهای دفتر آن تیتر جهاد تبیین را نداشته باشد ولی ماهیتش همین است. ماهیت فعالیتهای دفتر و ماموریتی که دارد، همین روشنگری، تبیین، فعالیتهای فرهنگی، انتقال معارف دینی و آموزه‌های اسلامی به دانشجویان است. انجمن‌های اسلامی بازویی هستند برای فعالیتهای نهاد رهبری.
چه آنهایی که در اتحادیه هستند که منتخبین خودِ کسانی هستند که در انجمن‌ها هستند و چه اعضای شورای انجمن‌ها که برگزیدگان بدنه دانشجویی از هرگونه گرایش و طرز و تفکری هستند. ورود دانشجویان به انجمن و فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی و سیاسی، آنان را برای تصدی کارهای اجرایی و عملی آماده‌تر میکند. در آینده این تجربیات در محیط‌های کاری به کار گرفته میشود و تقریبا تضمین کننده اثر گذاری فعالیت های اجرایی آنان است.
سخن پایانی؟
در پایان لازم میدانم از تلاشه‌ای برادران عزیز دست‌اندرکار برای برگزاری برنامه‌ها و همایش‌های نهاد، به ویژه جناب حجت‌الاسلام حاج آقای مرتضوی؛ ریاست محترم نهاد، تشکر و سپاسگزاری کنم و برایشان آرزوی توفیق و سرفرازی بیشتر دارم.
