شرح نیایش بیستم صحیفه سجادیه به قلم حجتالاسلام مرتضوی – بخش هجدهم
![](https://nahadiran.ir/wp-content/uploads/2023/06/aخبر-copy-20-18.png)
به گزارش نهادایران، در نوشتار قبلی اشاره کردیم که در این فراز از نیایش واژگانی به کار گرفته شده که کنایه از معانی دیگری در تناسب با آنها قرار دارد مانند: «ید» یا دست که نشانه اقتدار و توانمندی است، «لسان» یا زبان که در اینجا نشانه برهان و استدلال است و یا واژه «عناد» که به معنی جنب و کنار است.«اضطهاد» که به معنی غلبهای که با اذیت به کار گرفته شده و «قصب» در اینجا به معنای نسبت های ناروایی که موجب مجروح شدن درون و گسست روان و عصب فرد میگردد معنی میشود.
در ادامه به بررسی دو بند آخر از این فراز میپردازیم.
امام سجاد (ع) در دو بند پایانی قسمت هشتم نیایش بیستم صحیفه میفرماید:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ … وَ وَفِّقْنِی لِطَاعَةِ مَنْ سَدَّدَنِی، وَ مُتَابَعَةِ مَنْ أَرْشَدَنِی.
واژه «سِداد» در معنی راه راست و استوار به کار میرود. این واژه در قرآن کریم آمده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا»[1] مسلمانان! در محضر خدا پرهیزگار باشید و سخن راست و سنجیده بگویید.
کلمه «ارشاد» در مفهوم راهنمایی به راه شایسته به کار میرود. در این جمله در مقام تبیین جایگاه آموزگار و تعامل دانشآموز با ایشان است مبنی بر این که دانشآموز باید بر دستورهای آموزگار گردن نهاده، آنها را به کار بندد و در برابر آنچون و چرا نکند.
در این باره شارح صحیفه سجادیه، سید علی خان مدنی، داستان حضرت موسی و خضر (ع) را به عنوان نمونه ذکر میکند.آن گاه که موسی از این بنده صالح خواهش میکند ایشان را اجازه دهد تا با او همراه شده و در محضرش شاگردی کند. « قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا»[2] «آیا میتوانم شما را همراهی کنم تا آن چه که بر تو آموخته شده بر من بیاموزی؟» خضر در پاسخ گفت:«فَإِنِ اتَّبَعْتَنِي فَلَا تَسْأَلْنِي عَنْ شَيْءٍ حَتَّىٰ أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرًا»[3] اگر دنبال من راه افتاد، آن چه که رخ میدهد درباره آن مپرس تا به موقع، راز و رمز ن را شرح دهم.
پر واضح است که مراد از این سخنان، نکوهش پرسش و پرسشگری نیست چرا که پرسش از ندانستهها دستیابی به آگاهی، کاری ارزشمند و پسندیده است. بلکه هدف آن است شتابی در روند امور پدید نیاید تا موجب اعتراض بر مواضع و عملکرد معلم رخ دهد که احیانا با پاسداشت حریم او تعارض پیدا شود در صورتی که اگر شکیبایی پیشه کند مسائل در موقع مناسب روشن میگردد.
[1]. سوره احزاب آیه 70 [2]. سوره کهف آیه 66 [3]. سوره کهف آیه 70* جهت مطالعه قسمتهای قبلی شرح نیایش بیستم صحیفه سجادیه، به لینک زیر مراجعه کنید:
شرح نیایش بیستم صحیفه سجادیه به قلم حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مرتضوی